زومیت

هر گروه نیز بر اساس ویسکوزیته به چندین زیر گروه تقسیم می شود. طبقه بندی روغن موتور توسط (ISO) کامل نشده است و در این مورد از طبقه بندی SAE استفاده می شود
این طبقه بندی از سال 1911 مورد استفاده قرار گرفته است و بارها مورد بازنگری قرار گرفته است که آخرین ویرایش آن SAEJ300 است. در طبقه بندی اخیر، شش درجه برای روغن های زمستانی و پنج درجه برای روغن های تابستانی معرفی شده است.

روغن ها بسته به نوع و مشخصاتشان کاربردهای مختلفی دارند، اما در بیشتر کاربردها نقش روان کنندگی آن ها مهم است.

مشخصات روغن
خواص مورد نیاز روغن ها به کاربرد آنها بستگی دارد. در این صورت تشخیص روغن موتور از روغن صنعتی ضروری به نظر می رسد.
ویسکوزیته و شاخص ویسکوزیته روغن های صنعتی
با توجه به نقش روانکاری روغن موتور، مهمترین مشخصه ویسکوزیته است. البته لازم به ذکر است که چون موتور در شرایط همدما کار نمی کند، هنگام راه اندازی موتور به خصوص در فصل زمستان، روغن سرد و کثیف است در حالی که در شرایط عادی کار دمای روغن در میل لنگ به 80 درجه سانتی گراد می رسد. در 100 درجه سانتیگراد در لایه پوشش سیلندرها، دما می تواند به 200 درجه سانتیگراد و حتی بیشتر برسد و در این محدوده دما، روغن باید عملکرد روانکاری خود را حفظ کند.این به این معنی است که تغییرات ویسکوزیته آنقدر زیاد نیست.

برای تعیین تغییرات ویسکوزیته به عنوان تابعی از دما، "دیویس و دین" یک رابطه تجربی برقرار کردند. در روشی که استفاده کردند، نمونه روغن مورد نظر با دو گروه روغن پایه مقایسه شد.

این دو گروه روغن پایه عبارت بودند از:

روغن های پایه
روغن‌های گروه پنسیلوانیا (H) پارافینیک بودند و تغییرات ویسکوزیته آنها با دما کم بود. به طور معمول، شاخص ویسکوزیته این روغن ها 100 در نظر گرفته می شد.
روغن های گروه L از خلیج ساحل که نفتنیک بوده و ویسکوزیته آنها با دما تغییر می کند زیاد بود. شاخص ویسکوزیته این روغن ها نیز صفر شد.
دیویس و دین ویسکوزیته این روغن های پایه را در 100 و 210 درجه فارنهایت تعیین کردند و جدول زیر را ارائه کردند، که در آن D = L-H نشان دهنده تفاوت ویسکوزیته یک نمونه روغن H و یک نمونه روغن L در 100 درجه فارنهایت در حالتی است که ویسکوزیته هر دو روغن در 210 درجه فارنهایت یکسان است.

حال برای تعیین شاخص ویسکوزیته روانکار مورد نظر، ابتدا ویسکوزیته آن را 100 و 210 درجه فارنهایت مشخص کرده و به ترتیب با U و V نشان می دهند، سپس بین هر یک از دو گروه روغن پنسیلوانیا و خلیج فارس، یک روغن انتخاب می شود. که در 210 درجه فارنهایت، ویسکوزیته آن برابر با V است.اگر ویسکوزیته این دو روغن پایه در 100 درجه فارنهایت برابر با مقادیری مانند H (روغن پنسیلوانیا) و L (روغن خلیج) باشد.

برای موتورهای خودرو و هواپیما، روغن هایی با شاخص ویسکوزیته بالا توصیه می شود، در حالی که برای موتورهای دیزلی شاخص ویسکوزیته بالا لازم نیست.

عملیات پالایشی می تواند شاخص ویسکوزیته روغن ها را به نزدیک 100 برساند، اما پالایشگاه ها از این مقدار فراتر رفته و با پالایش و افزودن مواد ویژه به روغن های روان کننده، شاخص ویسکوزیته را به 140-150 رسانده اند. روغنی با این شاخص بالا در تمام فصول قابل استفاده است. روغن گفته شده در دماهای پایین یعنی هنگام روشن کردن موتور از سرما روانتر از روغن های زمستانی است و در دمای کارکرد موتور در روزهای گرم ویسکوزیته خود را بهتر از روغن های تابستانی حفظ می کند. جدول زیر حداقل ویسکوزیته را برای هر چهار نوع روغن فصلی نشان می دهد.

مشخصات روغن صنعتی
روان کننده های صنعتی شامل تعداد زیادی فرآورده نفتی هستند که برای کاربردهای مختلف باید ویژگی های متفاوتی داشته باشند.

جداول زیر مطابق با استانداردهای ISO تنظیم شده و الزامات کاربرد و خواص مورد نیاز روغن های صنعتی را نشان می دهد.مشاهده می شود که خواصی مانند ویسکوزیته، شاخص گرانروی، نقطه ریزش، فراریت، نقطه آنیلین، باقیمانده کربن کنرادسون، خواص مکانیکی و ضد اکسیداسیون برای این نوع روغن ها به جز مشخصات مورد نیاز آنها مهم است.
خنده دار:
چربی چیست؟ انجمن تست و مواد آمریکا (ASTM) گریس های روان کننده را به صورت زیر تعریف می کند: یک محصول جامد یا نیمه جامد که از پراکندگی مواد غلیظ کننده در مایعات حاصل می شود.

این مواد با روغن ها تفاوت هایی دارند:

چربی ها در واقع روغن هایی هستند که غلیظ کننده به آنها اضافه شده است.

در دمای اتاق، چربی ها معمولا جامد هستند، در حالی که روغن ها معمولا مایع هستند.

همه روغن ها را می توان به چربی تبدیل کرد، اما برعکس امکان پذیر نیست.

گریس ها اغلب فقط در ماشین آلات صنعتی، ابزارها یا تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند، در حالی که روغن ها علاوه بر موارد ذکر شده، مصارف غیر صنعتی نیز دارند.

اما غلیظ کننده ای که برای ساخت چربی اضافه می شود چیست؟
این مواد می توانند کانی به نام بنتونیت یا کانی به نام مولیبدن باشند. در بیشتر موارد، این افزودنی پایه صابونی به نام لیتیوم است.چربی روغنی است که در یک شبکه فیبری ذخیره می شود و مانند یک اسفنج عمل می کند.این تار فیبری همان عامل قربانی است که در بالا ذکر شد. مولکول های تشکیل دهنده غلیظ کننده را می توان به گونه ای در کنار یکدیگر قرار داد که منافذی در ساختار آن ایجاد کنند تا ذرات روغن بین این منافذ قرار گیرند. به طور کلی خاصیت روان کنندگی گریس از روغن های ما بین این شبکه ها به دست می آید. سایر مشخصات با توجه به نوع و کیفیت ضخیم کننده تعیین می شود.

در ادامه، اصطلاحات بیشتری در مورد چربی ها مورد بحث قرار خواهیم داد:
قوام: به ضخامت چربی بستگی دارد

نقطه ریزش: دمایی که در آن روغن شروع به جدا شدن از غلیظ کننده می کند

مقاومت در برابر آب: تست هایی برای دوام این ماده در برابر آب یا شلنگ های فشار قوی آب انجام می شود.

ویسکوزیته بر اساس روغن: ویسکوزیته روغن برای ساختن نوع خاصی از گریس

ظرفیت بار - اندازه گیری تحمل فشار گریس (یعنی چقدر گریس می تواند فشاری را تحمل کند و همچنان عملکرد خوبی داشته باشد)

پایداری برشی: چقدر گریس در صورت استفاده مکرر و سریع، استحکام خود را می شکند

هر گروه نیز بر اساس ویسکوزیته به چندین زیر گروه تقسیم می شود. طبقه بندی روغن موتور توسط (ISO) کامل نشده است و در این مورد از طبقه بندی SAE استفاده می شود
این طبقه بندی از سال 1911 مورد استفاده قرار گرفته است و بارها مورد بازنگری قرار گرفته است که آخرین ویرایش آن SAEJ300 است. در طبقه بندی اخیر، شش درجه برای روغن های زمستانی و پنج درجه برای روغن های تابستانی معرفی شده است.

روغن ها بسته به نوع و مشخصاتشان کاربردهای مختلفی دارند، اما در بیشتر کاربردها نقش روان کنندگی آن ها مهم است.

مشخصات روغن
خواص مورد نیاز روغن ها به کاربرد آنها بستگی دارد. در این صورت تشخیص روغن موتور از روغن صنعتی ضروری به نظر می رسد.
ویسکوزیته و شاخص ویسکوزیته روغن های صنعتی
با توجه به نقش روانکاری روغن موتور، مهمترین مشخصه ویسکوزیته است. البته لازم به ذکر است که چون موتور در شرایط همدما کار نمی کند، هنگام راه اندازی موتور به خصوص در فصل زمستان، روغن سرد و کثیف است در حالی که در شرایط عادی کار دمای روغن در میل لنگ به 80 درجه سانتی گراد می رسد. در 100 درجه سانتیگراد در لایه پوشش سیلندرها، دما می تواند به 200 درجه سانتیگراد و حتی بیشتر برسد و در این محدوده دما، روغن باید عملکرد روانکاری خود را حفظ کند.این به این معنی است که تغییرات ویسکوزیته آنقدر زیاد نیست.

برای تعیین تغییرات ویسکوزیته به عنوان تابعی از دما، "دیویس و دین" یک رابطه تجربی برقرار کردند. در روشی که استفاده کردند، نمونه روغن مورد نظر با دو گروه روغن پایه مقایسه شد.

این دو گروه روغن پایه عبارت بودند از:

روغن های پایه
روغن‌های گروه پنسیلوانیا (H) پارافینیک بودند و تغییرات ویسکوزیته آنها با دما کم بود. به طور معمول، شاخص ویسکوزیته این روغن ها 100 در نظر گرفته می شد.
روغن های گروه L از خلیج ساحل که نفتنیک بوده و ویسکوزیته آنها با دما تغییر می کند زیاد بود. شاخص ویسکوزیته این روغن ها نیز صفر شد.
دیویس و دین ویسکوزیته این روغن های پایه را در 100 و 210 درجه فارنهایت تعیین کردند و جدول زیر را ارائه کردند، که در آن D = L-H نشان دهنده تفاوت ویسکوزیته یک نمونه روغن H و یک نمونه روغن L در 100 درجه فارنهایت در حالتی است که ویسکوزیته هر دو روغن در 210 درجه فارنهایت یکسان است.

حال برای تعیین شاخص ویسکوزیته روانکار مورد نظر، ابتدا ویسکوزیته آن را 100 و 210 درجه فارنهایت مشخص کرده و به ترتیب با U و V نشان می دهند، سپس بین هر یک از دو گروه روغن پنسیلوانیا و خلیج فارس، یک روغن انتخاب می شود. که در 210 درجه فارنهایت، ویسکوزیته آن برابر با V است.اگر ویسکوزیته این دو روغن پایه در 100 درجه فارنهایت برابر با مقادیری مانند H (روغن پنسیلوانیا) و L (روغن خلیج) باشد.

برای موتورهای خودرو و هواپیما، روغن هایی با شاخص ویسکوزیته بالا توصیه می شود، در حالی که برای موتورهای دیزلی شاخص ویسکوزیته بالا لازم نیست.

عملیات پالایشی می تواند شاخص ویسکوزیته روغن ها را به نزدیک 100 برساند، اما پالایشگاه ها از این مقدار فراتر رفته و با پالایش و افزودن مواد ویژه به روغن های روان کننده، شاخص ویسکوزیته را به 140-150 رسانده اند. روغنی با این شاخص بالا در تمام فصول قابل استفاده است. روغن گفته شده در دماهای پایین یعنی هنگام روشن کردن موتور از سرما روانتر از روغن های زمستانی است و در دمای کارکرد موتور در روزهای گرم ویسکوزیته خود را بهتر از روغن های تابستانی حفظ می کند. جدول زیر حداقل ویسکوزیته را برای هر چهار نوع روغن فصلی نشان می دهد.

مشخصات روغن صنعتی
روان کننده های صنعتی شامل تعداد زیادی فرآورده نفتی هستند که برای کاربردهای مختلف باید ویژگی های متفاوتی داشته باشند.

جداول زیر مطابق با استانداردهای ISO تنظیم شده و الزامات کاربرد و خواص مورد نیاز روغن های صنعتی را نشان می دهد.مشاهده می شود که خواصی مانند ویسکوزیته، شاخص گرانروی، نقطه ریزش، فراریت، نقطه آنیلین، باقیمانده کربن کنرادسون، خواص مکانیکی و ضد اکسیداسیون برای این نوع روغن ها به جز مشخصات مورد نیاز آنها مهم است.
خنده دار:
چربی چیست؟ انجمن تست و مواد آمریکا (ASTM) گریس های روان کننده را به صورت زیر تعریف می کند: یک محصول جامد یا نیمه جامد که از پراکندگی مواد غلیظ کننده در مایعات حاصل می شود.

این مواد با روغن ها تفاوت هایی دارند:

چربی ها در واقع روغن هایی هستند که غلیظ کننده به آنها اضافه شده است.

در دمای اتاق، چربی ها معمولا جامد هستند، در حالی که روغن ها معمولا مایع هستند.

همه روغن ها را می توان به چربی تبدیل کرد، اما برعکس امکان پذیر نیست.

گریس ها اغلب فقط در ماشین آلات صنعتی، ابزارها یا تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند، در حالی که روغن ها علاوه بر موارد ذکر شده، مصارف غیر صنعتی نیز دارند.

اما غلیظ کننده ای که برای ساخت چربی اضافه می شود چیست؟
این مواد می توانند کانی به نام بنتونیت یا کانی به نام مولیبدن باشند. در بیشتر موارد، این افزودنی پایه صابونی به نام لیتیوم است.چربی روغنی است که در یک شبکه فیبری ذخیره می شود و مانند یک اسفنج عمل می کند.این تار فیبری همان عامل قربانی است که در بالا ذکر شد. مولکول های تشکیل دهنده غلیظ کننده را می توان به گونه ای در کنار یکدیگر قرار داد که منافذی در ساختار آن ایجاد کنند تا ذرات روغن بین این منافذ قرار گیرند. به طور کلی خاصیت روان کنندگی گریس از روغن های ما بین این شبکه ها به دست می آید. سایر مشخصات با توجه به نوع و کیفیت ضخیم کننده تعیین می شود.

در ادامه، اصطلاحات بیشتری در مورد چربی ها مورد بحث قرار خواهیم داد:
قوام: به ضخامت چربی بستگی دارد

نقطه ریزش: دمایی که در آن روغن شروع به جدا شدن از غلیظ کننده می کند

مقاومت در برابر آب: تست هایی برای دوام این ماده در برابر آب یا شلنگ های فشار قوی آب انجام می شود.

ویسکوزیته بر اساس روغن: ویسکوزیته روغن برای ساختن نوع خاصی از گریس

ظرفیت بار - اندازه گیری تحمل فشار گریس (یعنی چقدر گریس می تواند فشاری را تحمل کند و همچنان عملکرد خوبی داشته باشد)

پایداری برشی: چقدر گریس در صورت استفاده مکرر و سریع، استحکام خود را می شکند